Εισαγωγή στο Δημοτικό Σχολείο. Το πρώτο μεγάλο βήμα. Η σηματοδότηση ότι το παιδί μεγαλώνει. Μεγαλώνει ηλικιακά, γνωστικά, ψυχοσυναισθηματικά. Οι απαιτήσεις αλλάζουν, το περιβάλλον αλλάζει, τα πρόσωπα αλλάζουν και όλα φαντάζουν μεγαλύτερα από την πρώτη κιόλας μέρα.
«Εκεί που στο προηγούμενο σχολείο, το νηπιαγωγείο, υπήρχε ένας πολύ μεγάλος χώρος με πολλά παιχνίδια, λίγες καρέκλες και τραπέζια με πολλούς φίλους που μιλούσαμε και φωνάζαμε όποτε θέλαμε και μια δασκάλα που μας πρόσεχε και μας πρότεινε παιχνίδια να παίζουμε, μπαίνουμε πλέον στην τάξη μας όπου υπάρχουν μόνο θρανία, καρέκλες και βιβλία. Πρέπει να καθόμαστε ήσυχοι, να προσέχουμε το δάσκαλο, να ακολουθούμε πολλούς κανόνες και παιχνίδι μόνο στο διάλλειμα. Α! Κάτι ακόμα! Τώρα πλέον, πρέπει να κάνω αυτό που μου λέει ο δάσκαλος, γρήγορα και να είμαι συγκεντρωμένος για να μπορώ να μαθαίνω όλα αυτά που έχουν τα βιβλία και τα τετράδια.
Και όλα αυτά συμβαίνουν γιατί είμαι 6 χρονών! Μπορώ να τα καταφέρω;» Στην ελληνική εκπαίδευση, δυστυχώς μοναδικό κριτήριο για την εισαγωγή στο Δημοτικό Σχολείο είναι η ηλικία και μερικές ιατρικές εξετάσεις. Είναι δυνατόν αυτά να είναι αρκετά για να αποφανθούμε ότι ένα παιδί είναι έτοιμο να ενταχθεί σε ένα απαιτητικό πλαίσιο, και να λάβει τα οφέλη και τις γνώσεις που θα του προσφερθούν;
Μιλώντας για σχολική ετοιμότητα αναφερόμαστε κυρίως στην ικανότητα ενός παιδιού με νοημοσύνη να ανταπεξέλθει στις μαθησιακές απαιτήσεις σχολείου. Η ηλικία λοιπόν δεν μπορεί να αποτελέσει αντικειμενικό δείκτη για την αναπτυξιακή ωρίμανση του παιδιού.
Οι μαθησιακές δυσκολίες δεν εντοπίζονται πριν την φοίτηση του παιδιού στο σχολείο δεδομένου ότι μιλάμε για παιδιά με φυσιολογική νοημοσύνη. Υπάρχουν όμως τρόποι, που σε συνεργασία με τους νηπιαγωγούς μπορούν οι γονείς να ελέγξουν αν το παιδί τους χρειάζεται περαιτέρω αξιολόγηση από κάποιο ειδικό.
Εάν το παιδί σας είναι ιδιαίτερα κινητικό, μεταπηδά από την μια δραστηριότητα στην άλλη χωρίς να ολοκληρώσει τίποτα, δεν μεταφέρει εύκολα πληροφορίες από τις εμπειρίες του, έχει αδύναμη μνήμη και προσοχή, ή δυσκολεύεται να ακολουθήσει κανόνες σε παιχνίδια, μια ανιχνευτική αξιολόγηση από κάποιο εκπαιδευτικό θα έδινε χρήσιμες πληροφορίες. Επιπλέον, στο νηπιαγωγείο γίνεται η πρώτη επαφή των παιδιών σε ένα πρώιμο στάδιο με κάποια μαθησιακά κομμάτια που γίνονται οι βάσεις για το δημοτικό, όπως η γραφή και ανάγνωση γραμμάτων και αριθμών, η αντιγραφή σχεδίων, η ζωγραφική, η κατανόηση απλών παραμυθιών, κ.α.
Εάν λοιπόν εντοπίσετε, ότι το παιδί σας έχει κάποια δυσκολία στο να απομνημονεύει τα σύμβολα ή έχει ιδιαίτερη άρνηση στο να τα γράφει μην πείτε ότι θα τα μάθει στο δημοτικό. Συζητήστε με τον νηπιαγωγό και απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό. Εκείνος σίγουρα θα σας δώσει τις κατάλληλες οδηγίες για να αντιμετωπισθεί το θέμα χωρίς να δυσκολευτεί το παιδί και ματαιωθεί.
Τα παραπάνω ισχύουν και στην πρώτη τάξη του Δημοτικού, όπου ο κάθε ένας γονιός χρειάζεται να είναι ευαισθητοποιημένος ώστε να εντοπίζει αν το παιδί του έχει κάποια δυσκολία. Σε κάθε περίπτωση, ο γονιός θα πρέπει να ενημερώνεται από το δάσκαλο ή το νηπιαγωγό, να ρωτάει και να απευθύνεται σε ειδικούς όταν έχει κάποιες ανησυχίες. Αν οι δυσκολίες εντοπιστούν νωρίς, μέσα από ειδικά προγράμματα έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα σε 6 μήνες έως 1 χρόνο ενώ αν το παιδί προχωρήσει με αυτές στο δημοτικό, ο χρόνος αντιμετώπισής του είναι πολύ μεγαλύτερος.
Η ανάγκη για έλεγχο της σχολικής ετοιμότητας στο νηπιαγωγείο φαίνεται από το γεγονός ότι λειτουργούν 1500 τμήματα ένταξης σε κανονικά σχολεία, και ότι πλέον τα μαθήματα σε φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα μαθήματα στο σπίτι αυξάνονται από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού.
Είναι όμως προτιμότερη η πρόληψη ενός προβλήματος, και η ριζική αντιμετώπισή του παρά η χρήση πλαγίων μέτρων που έχουν ως αποτέλεσμα την επιλεκτική κάλυψη και των προσωρινή αντιμετώπιση του προβλήματος.
Τέλος δεν πρέπει να παραβλέψουμε και το αντίκτυπο σε ψυχολογικό επίπεδο που έχουν οι μαθησιακές δυσκολίες.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η σχολική αποτυχία οδηγεί το παιδί στο να έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, αρνητική στάση προς το σχολείο και την μάθηση γενικότερα, και διαταραχές συμπεριφοράς. Αυτά μπορεί να οδηγούν σε άρνηση για το σχολείο, και σε δυσλειτουργική συμπεριφορά σε εφηβική ηλικία.
Είναι σημαντικό λοιπόν να γίνεται ένας προληπτικός έλεγχος των μαθησιακών δεξιοτήτων του παιδιού σας, πριν το παιδί μπει στο δημοτικό παρά να προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε μαθησιακές δυσκολίες ενώ παράλληλα το παιδί προσπαθεί να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του σχολείου. Η πρόληψη είναι πάντα αποτελεσματικότερη, ευκολότερη, πιο ανώδυνη και πιο σύντομη από οποιαδήποτε παρέμβαση για την αντιμετώπιση δυσκολιών.
Επιμέλεια άρθρου: Κατερίνα Μπαρμπούνη – Λογοθεραπεύτρια
